هر وقت سخن از سلامتی به میان می آید،موضوعاتی مثل: تغذیه; خوب،ورزش کافی،رعایت بهداشت مناسب و استراحت لازم،در ذهن افراد تداعی میشود،در صورتیکه علاوه بر اینها، رعایت جهاتی که به سلامت روح و روان مربوط میشود نیز،باید مورد توجه همه; ما قرار گیرد. در مورد نداشتن سلامت جسمی،ممکن است کسی به بیماری مادرزادی یا بیماریهای دیگری مبتلا باشد،که پس از آگاهی از این مشکل،با مراجعه به پزشک یا رعایت بهداشت و نظافت،در مقام معالجه،سلامتی خویش را به زودی بدست میآورد. امّا در مورد «بیماریهای روانی»مثل استرس،پریشانی،اضطراب و آشفتگیهایی که منجر به تنشها و اختلالات در زندگی خانوادگی و اجتماعی میشود،علاوه بر مطالعه ومشاوره برای دستیابی به یک زندگی سالم موارد دیگری نیز میتوانند نقش سازندهای را ایفا کنند که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1. ایمان و یاد خدا : اگر خدا و دستورات اخلاقی و حقوقی او مورد فراموشی قرار گیرد،زندگی حیوانیت شروع میشود و در چنین وضعی،آسیبها و درگیریهای تلخی زندگی را تیره و تار میسازد،که باید با آرامش و غلبه بر آشفتگیها آن را آرام و با ثبات گردانید. خداوند،در قرآن کریم فرموده است: )الا بذکر الله تطمئن القلوب)؛آگاه باشید،که با یاد پروردگار عالم،دلها آرام میگیرد. (سوره رعد،آیه28) براساس این آیه; قرآنی،علاوه بر این که انسان در سختیها و ناملایمات نا امید نمیشود و به ذات مقدس پروردگار عالم متوسل میشود،از راهنماییهای خدایی در مورد خودداری از گناهان و تجاوز به حقوق دیگران،راه را از چاه باز میشناسد،به خود و دیگران آزار نمیرساند و به یک زندگی سالم و شرافتمندانه،همراه با آسایش و سلامت میرسد.

2. احترام و احسان به والدین : در پنج جای قرآن کریم،با عبارت: )و بالوالدین احسانا)(سوره بقره،آیه83،سوره نساء،آیه 36،سوره انعام،آیه151،سوره اسراء،آیه 23،سوره احقاف،آیه 15) خداوند متعال،پس از دستور به عبادت خویش به ما دستور میدهد که به پدران و مادران خود،احسان و احترام و نیک رفتاری داشته باشید. براساس این دستورات جدّی و مؤکد قرآن کریم،که بعد از دستور به عبادت خداوند متعال وارد شده،اگر این فرامین الهی از سوی فرزندان عملی گردد،نه تنها موجب رضا و خشنودی خالق میگردد و رحمت و برکت و خیر و سعادت در کانون زندگی آنان ساری و جاری میشود، بلکه احترام و احسانی که از سوی فرزندان نسبت به والدین ابراز میگردد،این فضای مهر و محبّت آمیز را به بهترین مهد الگوگیری و تربیت پذیری برای سایر افراد و به خصوص کودکانی که در این کانون زندگی میکنند مبدل میسازد.

3. تربیت صحیح فرزندان : همانطور که اکرام و احترام والدین از سوی فرزندان،کانون زندگی را نورافشانی میکند و سلامت روانی به بار میآورد،در مقابل مسئولیت والدین نیز سنگین تر میشود تا نسبت به پاسخ گویی به این احترام و احسان،با همه; وجود و امکانات برای تربیت صحیح فرزندان کوشش و جدّیت مبذول دارند و معارف اعتقادی و اخلاقی را که در سلامت روانی اعضای خانواده نقش به سزایی دارد،بهتر بیان کنند و در آن فضای مساعد،بذرهای تربیت انسانی بهتر پرورش یابد، شکوفه دهد و به بار نشیند و فضای زندگی انباشته از شکوفههای فضیلت و گلهای زیبای طراوت بخش و شادی آفرین گردد و بازهم به سلامت روانی و آرامش وجدانی کانون مقدّس خانواده بیفزاید و از سختیها و تلخیها و کاستیها و آسیبهای دردناک و عذاب آور کاسته شود.

4. تأمین اقتصادی : تأمین نیازهای مادّی و اقتصادی زندگی،از جمله مسایل مهمّی است که اگر به طور صحیح و حساب شده و در حدّ لزوم صورت گیرد،میتواند در تحصیل و تحکیم سلامت خانواده و زندگی آرام عموم افراد نقش سازندهای داشته باشد. آری،برای تأمین نیازمندیهای مادّی زندگی،همه بخصوص پدران و مادران و کسانی مسئولیت اداره زندگی افراد تحت تکفّل خود را به عهده دارند،باید تا میتوانند تلاش کنند و افراد دیگر هم با رعایت میانهروی و صرفهجویی و استمداد معنوی از خدا واولیای اسلام،روح قناعت داشته باشند،زیرا به راستی اگر نیازمندیهای مادّی زندگی در حدّ لزوم تأمین نشود،از این ناحیه راه انحراف و فساد بر زندگی باز میشود و ایمان و معنویت و صداقت و شرافت و آبرومندی زندگی ضربه; بزرگی میخورد. 5 آگاهی و داناییبسیاری از اشتباهات و نگرانیهایی،که زندگی را به تلخی و سختی و نداشتن سلامت روانی مبتلا میکند،نداشتن آگاهی و دانایی لازم برای حلّ مشکلات است. افراد ناآگاه،مانند نابینایانی هستند که در شب تاریک در کوچه ها و سنگلاخهای فراوان، بدون این که راهنما و عصاکشی داشته باشند میخواهند حرکت کنند و سریع و بدون خطر به منزل برسند!حضرت علی(ع) جهل و نادانی را بدترین بیماری و درد و منشاء هرگونه فساد و انحراف و شرارت نامیده و برای مداوای این بیماری خطرناک،علم و دانش را (برای برافروختن چراغ عقل) معرفی کرده است و روشن است که برای به دست آوردن علم و دانایی،به مطالعه;کتابها و مجلات مفید،سؤال از دانایان،مشورت با آگاهان و گوش دادن به سخنان بزرگان باید پرداخت.

مجله بشارت شماره 73