استقبال و بدرقه: امام باقر (ع) فرمود: به کارگیری مهمان جفاست، هر گاه مهمان بر شما وارد شد او را یاری کنید (تا ره توشعه خود را جابه‌جا کند) و هر گاه کوچ می‌کند وی را یاری نکنید، زیرا از فرومایگی (چون نشان نشاط شما از رفتن اوست) و او را از راه توشه بهره‌مند سازید و ره توشه‌اش را نیکو کنید، زیرا از بخشندگی است.

رسول خدا (ص) فرمود: از جمله حقوق مهمان این است که وی را موقع خارج شدن از حریم و اندرونی خانه همراهی کنی.

پرهیز از روزه: رسول خدا (ص) فرمود: … سزوار نیست میزبانان روزه بگیرند، مگر با اجازه مهمانشان، مبادا مهمان شرم کند و با آنکه به غذا میل دارد برای رعایت ایشان آن را ترک کند.

اطعام مهمان سرزده و دعوت شده: امام صادق (ع) فرمود: هرگاه برادرت نزد تو آمد آنچه در خانه‌داری برایش بیاور و هر گاه وی را دعوت کردی برای پذیرایی از او بکوش.

امام صادق (ع) فرمود: هر گاه برادرت بر تو وارد شد نگو آیا امروز چیزی خورده‌ای؟ بلکه از آنچه در خانه داری برایش بیاور، چون بخشنده به تمام معنا کسی است که آنچه نزدش باشد ببخشد.

هم غذا شدن با مهمان: امام کاظم (ع) فرمود: هر گاه برای رسول خدا (ص) مهمانی می‌آمد با وی غذا می‌خورد و از غذا دست نمی‌کشید تا اینکه مهمان دست بکشد.

آداب سفره مهمانی:

فضل بن یونس گوید: روزی در خانه‌ام بودم. خادم وارد شد و گفت: …

مردی که کنیه‌اش ابوالحسن و نامش موسی بن جعفر است کنار در خانه است گفتم ای خادم اگر همان کسی است که می‌پندارم، تو در راه خدا آزادی. شتابان از خانه بیرون رفتم و دیدم هموست.

گفتم: آقای من! فرود آی، پس فرود آمد و به مجلس در آمد. رفتم که او را در صدر مجلس بنشانم. فرمود: ای فضل! صاحب‌خانه از دیگران به صدر مجلس سزوارتر است، مگر اینکه مردی از بنی هاشم (سادات) باشد. گفتم: شما که چنین هستی فدایتان شوم. سپس گفتم: خدا مرا فدایت کند، غذا برای اهل مجلس آماده است، اگر اجازه می‌فرمایی حاضر کنم. فرمود: ای فضل! مردم می‌گویند: این، پذیرایی مهمان ناخوانده است و آنان این گونه پذیرایی را خوش ندارند؛ ولی من کراهتی نمی‌بینم.

دستور دادم خادم تشت (برای شست و شوی دست) آورد و امام (ع) نزدیک آن شد و فرمود: ستایش خدای را که برای هر چیزی حدی قرار داده است. گفتم: فدایت شوم، حد این (ظرف) چیست؟ فرمود: اینکه صاحبخانه پیش از دیگران آغاز کند تا مهمانان نشاط یابند. سپس سفره انداخته شد. پرسیدم: حد این چیست؟ فرمود: در ابتدای آن بسم‌الله گفته شود و هر گاه برچیده شد، حمد خدا به جا آورده شود.

سپس خلال دندان آورده شد. پرسیدم حد این چیست؟ فرمود: اینکه نوک آن را بشکنی تا لثه را زخمی نکند. سپس آب آورده شد. پرسیدم حد این چیست؟ فرمود: از قسمت دسته لیوان و از قسمت شکسته آن اگر شکسته باشد ننوشی، چون نشستگاه شیطان است. هر گاه آب می‌نوشی بسم‌الله بگو و در پایان حمد خدا به جای آور. ای فضل! صاحبخانه، آخرین نفری باشد که پس از غذا دستش را می‌شوید.

مفاتیح الحیاه/باب میهمان