جلد دوم کتاب “جستارهایی از تاریخ اسلام” تألیف سید محمد سعید مدنی (مدیر مسۆل روزنامه کیهان ورزشی) منتشر و وارد بازار نشر شده است.

این کتاب مجموعه ای است از نکته ها و یادداشت های مبتنی بر منابع معتبر (شیعه و سنی ) آثار موثق محققان نامدار و برجسته درباره تاریخ اسلام که تا کنون کمتر به آن ها پرداخته شده است.

در این كتاب، نكاتی درباره تاریخ صدر اسلام تا سال 61 هـ .ق درج شده است. نوشتار حاضر كه جلد نخست از مجموعة «جستارهایی از تاریخ اسلام» است، با هدف پاسخ گویی به برخی سۆال ها و ابهامات در زمینة تاریخ اسلام و بیان مسائل و نكته هایی برای افرادی كه شناخت تخصّصی از این تاریخ ندارند، تدوین شده است. نگارنده در این اثر بر آن بوده كه از بازگویی مباحث تكراری دوری جوید و مسائلی كه كمتر به آن ها پرداخته شده، توجّه نشان دهد.

از جمله موضوعات مورد بحث در كتاب می توان به این موارد اشاره كرد: آشنایی با هاشم و امیه، حوادث بعد از هجرت، حوادث سال اندوه، جنگ احد، وقایع غدیر خم، وفات رسول خدا صلی الله علیه و آله، ماجرای جانشینی ایشان و کارشکنیهای اهل سقیفه بنی ساعده، وقایع زمان خانه نشینی حضرت امیر المۆمنین علی علیه السلام، سرنوشت تلخ بعضی از یاران پیامبر صلی الله علیه و آله و زمینه سازان جنگ جمل و سایر جنگ های امام علی علیه السلام، این کتاب بعد از شرح وقایع دوران خلافت امام علی علیه السلام اشاراتی به وقایع زمان امامان شریف حسنین علیهم السلام دارد و صحنه هایی از قیام عاشورا را به تصویر می کشد و سپس با شرحی کوتاه به نکاتی از زندگی سایر ائمه علیهم السلام گذر می کند.

بخش دوم این کتاب شامل یادداشت های نویسنده از وقایعی چون زندگی حضرت خدیجه سلام الله علیها و هجرت رسول خدا صلی الله علیه و آله، اقدامات پیامبر اکرم، ملاک مسۆلیت در خلافت امام علی علیه السلام و بررسی چند حدیث است.

بخشی از این کتاب با عنوان “وصیت ابوبکر “را با هم می خوانیم:

وصیت ابوبکر:

ابوبکر در جمادی الاخر سال 13 بیمار شد و چون بیماری او به سختی کشید عمر بن خطاب را به جای خویش برگزید و عثمان را فرمود که سند ولایت عهدش را بنویسد و نوشت.

ابوبکر به عثمان گفت: «بنویس بسم الله الرحمن الرحیم، این سفارش ابوبکر بن ابی قحافه به مسلمانان است اما بعد…» پس مدهوش شد و عثمان خود چنین نوشت: «اما بعد من عمر بن خطاب را جانشین خود بر شما قرار دادم و در حق شما هیچ خبری را فرو نگذاردم.»

ابوبکر به هوش آمد و گفت: «بر من بخوان» و عثمان نوشته را بر او بخواند. ابوبکر تکبیر گفت و افزود: می بینمت که از اختلاف مردم پس از بیهوشی و مرگ احتمالی من ترسیدی؟! عثمان گفت: آری، ابوبکر گفت: خداوند از سوی اسلام و مسلمین پاداش خیرت دهد و نوشته او را تأیید کرد.

و در باره عمر نوشته اند که او، در جمع مردم با چوبدست خود نشسته بود و در حالی که غلام ابوبکر با نامه خلافتش در کنار او قرار داشت می گفت: ای مردم بشنوید و سخن خلیفه رسول الله را اطاعت نمایید که او می گوید: «من در حق شما هیچ خبری را فرو نگذاردم.

به این ترتیب ابوبکر در جمادی الاخر سال سیزدهم هجری از دنیا رفت و عمر بن خطاب با وصیت او به جانشینی و مقام خلافت رسید.(کتاب جستارهایی از تاریخ اسلام جلد 2 ص 168-169)

این کتاب توسط انتشارات کیهان به چاپ رسیده و در اختیار علاقمندان قرار گرفته است . (خبرگزاری کتاب ایران)

فاطمه محمدی          

آن بیست و سه نفر. احمد یوسف‌زاده. انتشارات سوره مهر. چاپ اول. تهران: 1393. 2500 نسخه.408 صفحه. قیمت: 13900تومان.

« برخلاف تصورمان ابووقاص خیلی آتشی نشد. گفت:” پس شما می‌خواید قهرمان بازی در بیارید! شما می‌خواید مثل بابی ساندز مشهور بشید! ولی کور خواندید. همین جا از گرسنگی می‌میرید. صداتون از این دیوار هم اون طرف تر نمی‌ره. ” این را گفت و از زندان خارج شد. جمع شدیم دور هم. یک گام جلو افتاده بودیم. احساس پیروزمندانه‌ای داشتیم. گذشته از این، تهدید شکنجه با آب جوش هم عملی نشده بود. امیدوار بودیم تا آخر راه پیش برویم. »^[1]

موضوع داستان

آن بیست و سه نفر در واقع خاطرات بیست و سه نوجوانی است که در عملیات بیت المقدس به اسارت نیروهای عراقی درآمدند. احمد یوسف‌زاده، یکی از آن نوجوانان است که پس از آزادی خاطراتش را در این کتاب به تصویر کشیده است.

بیست و سه نوجوان پس از دستگیری به کاخ صدام حسین منتقل می‌شوند و با وی دیدار می‌کنند. صدام حسین از دیدن آنها متعجب می‌شود. وی به آنها می‌گوید آزادشان خواهد کرد تا بروند درس بخوانند و دکتر ومهندس بشوند و بعد از آن برایش نامه بنویسند. در آن جلسه صدام حسین به آنها می‌گوید اکنون باید در کلاس درس باشند نه در جبهه و اظهار می‌دارد کودکان دنیا کودکان ما هستند.

صدام حسین با این حال نوجوانان را وادار به اعتراف اجباری می‌کند و از آنها می‌خواهد بگویند به اجبار حکومت ایران به جنگ واداشته شده‌اند. نوجوانان دست به اعتصاب غذایی می‌زنند و پس از پنج روز بی غذایی و بی آبی نیروهای عراقی مجبور می‌شوند آنها را نزد سربازهای اسیر ایرانی در اردوگاه رمادی بفرستند. از آنجا نیز به اردوگاه موصل و بین القفسین فرستاده می‌شوند و دوران طولانی اسارت را می‌گذرانند.

این خاطرات بیشتر مربوط به بخش نخست اسارت آنان است. در این اثر خاطرات همه این بیست و سه نفر به شکل داستانی و با تعلیق‌های روایی به تصویر کشیده می‌شود. این کتاب حاوی خاطرات و رشادت‌های نوجوانان رزمنده‌ای است که مقاومت را ترجیح می‌دهند و حماسه بزرگی می‌آفرینند.

چند کلامی درباره بیست و سه نوجوان رزمنده

بیست و سه نوجوان رزمنده در سال 1361 در عملیات بیت المقدس توسط نیروهای عراقی دستگیر می‌شوند. عملیاتی که منجر به آزادسازی خرمشهر می شود. در پی این عملیات خشم صدام حسین بالا می‌گیرد. اکثر این نوجوانان از بچه‌های کرمان هستند و از تیپ ثارلله داوطلب جنگ شده بودند. این نوجوانان پس از اینکه وارد کاخ صدام می‌شوند مورد بازجویی قرار می‌گیرند. صدام حسین آنان را وادار به بیان اعتراف های اجباری می‌کند و از آنان می‌خواهد اجباری بودن اعزام نوجوانان به جبهه‌های جنگ در ایران را تایید کنند. کاری که می‌توانست افکار عمومی جهانیان را بر علیه ایران تشدید کند. این اعترافات می توانست همچنین افکار عمومی را در جهت خواسته‌های رژیم بعث عراق تغییر دهد و دنیا را با آنها همسو کند.

نویسنده کتاب که خود یکی از نوجوانان به اسارت کشیده شده است می‌نویسد: دلیل این جنگ روانی این بود که عراقی‌ها در جریان عملیات بیت المقدس شکست سختی خورده بودند و قصد داشتند آن شکست را جبران کنند. صدام حسین پیش از عملیات گفته بود اگر ایران بتواند خرمشهر را آزاد کند من کلید بصره را به ایران تحویل خواهم داد. زمانی که بعثی‌ها خرمشهر را از دست دادند، این پروژه را برای فرار از شکست خود ترتیب دادند و در روزنامه‌های عراقی اکاذیبی را به ما نسبت دادند.

چگونه نوجوانان با جنگ روانی صدام حسین می‌جنگند

نوجوانان برای فرار از این جنگ روانی دست به اعتصاب غذایی می‌زنند و پنج روز کامل آب و غذا نمی‌ خورند. آنها با اعتصاب خود یک بار دیگر صدام حسین شکست می‌دهند. نوجوانان زندان بغداد را ترک می‌کنند و اردوگاه‌های دیگر نزد سایر سربازهای اسیر ایرانی فرستاده می‌شوند.

در حاشیه دیدار با صدام حسین

صدام حسین به همراه دخترش از این بیست و سه نوجوان دیدار می‌کند و با آنها عکس می‌گیرد که همین عکس‌ها دست آویز روزنامه‌های عراقی می‌شود. احمد یوسف‌زاده پس از آزادی برای صدام حسین نامه‌ای می‌نویسد و وی را محکوم می‌کند که بر سر کودکان حلبچه گاز خردل ریخته و امیرشاه پسندی نوجوان پانزده ساله کرمانی را با سخت‌ترین شکنجه‌ها آزار داده است. کاری که با ادعاهایش مبنی بر این که کودکان دنیا کودکان ما هستند در تناقض است. احمد یوسف‌زاده این نامه را در سال 1375 برای صدام حسین می‌نویسد که ضمیمه کتاب است.

چگونگی شکل گیری این داستان

نویسنده در مقدمه کتابش می‌نویسد: “ماجرای این بیست و سه نفر اتفاقی است که در هیچ جنگی رخ نداده است.”

احمد یوسف ‌زاده این ماجرا را در سال 1370 یعنی یک سال پس از آزادی‌اش به رشته تحریر در می‌آورد. ماجرا توسط یکی از جوانان نوشته می‌شود و به کتابی کم حجم در می‌آید. پس از آن در سال 1385 داستان این کتاب توسط مهدی جعفری به مستندی سیزده قسمتی در می‌آید که از شبکه چهار پخش می‌شود. وقایع کتاب مربوط به سی سال پیش است و نگارش آن بر اساس دست نوشته‌های نویسنده و همچنین فیلم مستند مهدی جعفری است که حاوی ساعت‌ها مصاحبه با گروه بیست و سه نفری است. در این کتاب فقط به هشت ماه از هشت سال و سه ماه و هفده روز اسارت این نوجوانان است و باقی سال‌های اسارت در رمادی، موصل و بین القفسین هنوز به رشته تحریر در نیامده است. تقسیم بندی کتاب فصل‌های سال را نمایندگی می‌کند. یعنی در چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان روایت می‌شود که همگی مربوط به سال 1361 است. از این بیست و سه نفر 16 نفر اهل کرمان هستند و در حال حاضر تنها یکی از آنها چشم از جهان فرو بسته است.

عناوین کتاب

این کتاب حاوی یک پیش فصل است که شامل هفت بخش کوتاه به عنوان مقدمه داستان است و چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان. در پایان کتاب نیز نامه احمد یوسف زاده به صدام حسین و تعدادی عکس از روزنامه‌ها و گروه بیست و سه نفره ضمیمه شده است.

پی نوشت:

[1] صفحه 350 کتاب