انصاف و انفاق اثر اجتماعی اخوت دینی
به گزارش معاونت فرهنگی حوزه علمیه خدیجه کبری علیها السلام حجت الاسلام و المسلمین صادقی مدیر حوزه های علمیه خواهران استان زنجان روز یکشنبه مورخ14/7/1398در جمع کارکنان کمیته امداد ،طلاب ،اساتید و کادر(تعداد 100نفر) حوزه علمیه در برنامه افتتاحیه مرکز نیکو کاری زاد المعاد حوزه علمیه خدیجه کبری علیها السلام به تبیین جایگاه انفاق با تکیه بر آیات و روایات پرداختند.
ایشان در ابتدا با اشاره به قسمتی از نامه 69 نهج البلاغه در رابطه با نحوه برخورد مسلمین با یکدیگر به قاعده زرین اخلاقی اشاره نموده و افزودند: مضمون نامه 69 نهج البلاغه در برخی از جوامع غربی به عنوان “قاعده زرین اخلاقی ” معروف است، مفاد این قاعده اینگونه می باشد که هر انسانی در مواجهه با افراد دیگر باید انصاف را مراعات نماید و هر آنچه برای خود می پسندد برای دیگران نیز بپسندد.
این مقام مسئول در ادامه با اشاره به آیه 10سوره حجرات خاطر نشان کردند : مرحوم علامه در کتاب المیزان ذیل آیه 10 سوره حجرات ،اخوت دینی را یکی از اقسام اخوت دانسته که انصاف و انفاق از آثار اجتماعی این اخوت می باشد .
حجت الاسلام والمسلمین صادقی با تکیه بر روایتی از امام صادق علیه السلام علت انفاق و انصاف را اینچنین بیان نمودند: اﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻠﺎﻡ می فرمایند: “ﻣﺆﻣﻦ، ﺑﺮﺍﺩﺭِ ﻣﺆﻣﻦ ﺍﺳﺖ، ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻳﻚ ﭘﻴﻜﺮ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻋﻀﻮﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻨﺎﻟﺪ،[ﺷﺨﺺ ﺩﺭﺩﻣﻨﺪ] ﺩﺭﺩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﺪ؛ ﻭ ﺭﻭﺡ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺭﻭﺡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻰِ ﺭﻭﺡِ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻪ ﺭﻭﺡ ﺧﺪﺍ، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻰِ ﭘﺮﺗﻮ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺍﺳﺖ.” این روایت شریف بیانگر این مطلب است که با این مبانی قوی دینی نمی توان نسبت به همنوعان بی توجه بود.
ایشان در ادامه با اشاره به جایگاه مساکین در نزد خدا افزودند: در روایات، مسکین پیک و فرستاده خدا نامیده شده است که صاحب پیک خود خداوند است لذا قبل از اینکه کمک مالی به دست فقرا برسد به خداوند می رسد .
حجه الاسلام و المسلمین صادقی با تکیه بر آیه 102 سوره توبه به آثار مهم احسان و انفاق پرداختند: خداوند متعال در آیه 102و 103 سوره توبه کم شدن تعلقات دنیوی و تطهیر قلوب مومنین و پیرایش روح را از جمله آثار انفاق کردن بر می شمارد به طوری که آیت الله جوادی آملی در تفسیر این آیه می نویسد: پرداخت خمس و زکات قبل از اینکه مال را از حرام پاک کند جان و روح انسان را از آلودگی ها پاک می کند.
این مقام مسئول در پایان سخنان خود با تکیه بر سوره سبا به برکات انفاق در راه خدا اشاره کردند: جایگزین شدن مال انفاق شده از جمله برکات مورد توجهی است که خداوند در سوره سبا به آن وعده نموده است.
گفتنی است در پایان ویژه برنامه، جناب آقای صفری مدیر کل کمیته امداد امام خمینی(رحمه ا…) در مورد نحوه کمک رسانی به نیازمندان و اقدامات کمیته امداد امام خمینی(رحمه ا…) به صورت اجمالی بیاناتی ایراد نمودند. سپس به همراه میهمانان به افتتاح مرکز نیکوکاری زاد المعاد حوزه علمیه خدیجه کبری (علیها السلام) اقدام نمودند.
ویژه - اهمیت و معیار انتخاب اصلح
در این پست، فایل تصویری بیانات رهبر معظم انقلاب پیرامون اهمیت انتخابات و معیارهای انتخاب نامزدهای اصلح گردآوری شده است.
- انتخابات، یک نعمت و فرصت بزرگ است
- بيانات رهبري پيرامون انتخابات
- رقابت خوب، سالم و قوى در انتخابات
- سخنرانی رهبرانقلاب درباره انتخابات
- نامزدها قول بدهند
- بازکردن گره مشکلات، ایستادگی، عزت ملی و آینده کشور
- به مردم قول بدهید برای بازکردن گرهها نگاهتان به بیرون از مرزها نباشد
- توان اجرایی و همت جهادی
- روحیه مقاوم در برابر دشمنان
- رئیسجمهور مستضعفان
- قانونمداری
- کاندیدایی که من بهش رای میدم
- مردم فردی را انتخاب کنند که خود را سپر بلای مشکلات کشور
- نامزدها به رقیبشان تهمت نزنند و اهانت نکنند
- نامزدها قول بدهند
- وعده بیمبنا ندهد
- به دنبال کسی باشید که دنبال اشرافیگری خودش نباشه
- معیار اصلی کاندیدای اصلح
- هنر مردم ، انتخاب اصلح است
- لزوم شرکت آگاهانه در انتخابات
ویژگیهای بخشش مال در سیره حضرت خدیجه(س)
حضرت خدیجه(س) به راستی شایسته عنوان برترینهای زنان جهان است؛ جهادی که ایشان با مال خود در راه خدا انجام داد چنان بزرگ است که به جرأت میتوان تمام مسلمین بعد از او را سر سفره برکت انفاق او دانست.
دینداری به رتبه و مقام و شهرت و… نیست؛ بلکه دینداری با اعمال افراد ثابت میشود. حضرت خدیجه(س) به عنوان یکی از برترین بانوان عالَم، دینداری خالص بود. یکی از جنبههای دینمداری از نگاه قرآن کریم جهاد است. جهاد با جان و مال! همچنانکه میفرماید:«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتابُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فی سَبیلِ اللَّهِ أُولئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ [حجرات/15] مؤمنان واقعى تنها کسانى هستند که به خدا و رسولش ایمان آوردهاند، سپس هرگز شک و تردیدى به خود راه نداده و با اموال و جانهاى خود در راه خدا جهاد کردهاند آنها راستگویانند».
اگر از این منظر به حضرت خدیجه سلامالله علیها نگاه کنیم قطعا ایشان الگویی شاخص و تمام عیار برای جهاد با اموال هستند زیرا بخشش ایشان در راه ابقاء دین اسلام بزرگترین کمک به پیامبر گرامی اسلام در راه تبلیغ بود.
در این نوشتار ویژگیهای یک بخشش شاخص را از نظر دین اسلام با تطبیق بر زندگی حضرت خدیجه(س) مور بررسی و دقّت قرار میدهیم.
ویژگیهای بخشش الهی
1- طهارت مال
اولین اصل در انفاق و بخشش، حلال و پاک بودن کسب و درآمد است. قرآن کریم میفرماید: «یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ أَنفِقُواْ مِن طَیِّبَاتِ مَا کَسَبْتُم [بقره/267] اى کسانى که ایمان آوردهاید! از قسمتهاى پاکیزه اموالى که (از طریق تجارت) به دست آوردهاید انفاق کنید».
در این رابطه حضرت خدیجه(س) الگویی واقعی هستند. ایشان یکی از بزرگترین ثروتمندان قریش بودند و در امور تجارت و مدیریت اقتصادی فراست ویژهای داشتند؛ امّا مهم این است که با همه توسعه تجاری و اقتصادی هیچگاه از راه ربا و حرام کسب درآمد نمیکردند و از راه صداقت، امانت و درستکاری خارج نمیشدند.
در آن زمان همه مردم، خدیجه(س) را به عنوان زنی ممتاز از نظر اخلاق و درستکاری میشناختند. این ویژگی طهارت نفس و طهارت مال است که توفیق انفاق الهی را فراهم میکند و مال حرام هیچگاه راهی به خیر ندارد.
امام هادی(ع) فرمودند:«اِنَّ الحَرامَ لا یَنمى وَ اِن نَمى لا یُبارَکُ لَهُ فیهِ وَ ما اَنفَقَهُ لَم یُؤجَر عَلَیهِ وَ ما خَلَّـفَهُ کانَ زادَهُ اِلَى النّارِ؛ به راستى که حرام، افزایش نمىیابد و اگر افزایش یابد، برکتى ندارد و اگر انفاق شود، پاداشى ندارد و اگر بماند، توشهاى به سوى آتش خواهد بود». به همین سبب خداوند متعال دوستی خود را با پاکیزگان اعلام میکند و میفرماید:« وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرین [توبه/108] و خداوند پاکیزگان را دوست دارد!».
2- اخلاص در انفاق
اخلاص اگر در کارها نباشد هیچ سودی از آن کار عاید انسان نشده بلکه وزر و وبال او میشود. پیامبر اعظم(ص) فرمودند:«إنّما الأعمال بالنّیّات و إنّما لکلّ امرئ ما نوى؛ جز این نیست که ملاک و اعتبار پذیرش کارها به نزد خداوند، بستگى به نیّتها دارد و براى هر کسى آن خواهد بود که نیّت کرده است».
اخلاص در انفاق و بخشش بارها در قرآن کریم با عبارتِ «فی سبیل الله» آمده است و حضرت خدیجه(س) به خوبی، اخلاص را در جهاد اقتصادی خود نشان دادند.
ایشان تمام مال و دارایی خود را در اختیار پیامبر خدا قرار داده و ذرّهای از آن را برای خود نخواستند و این است معنای کاری که برای خدا انجام شود. نتیجه انفاقِ با اخلاص در این دنیا، برکت است همانگونه که قرآن کریم میفرماید:«مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فی سَبیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فی کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَ اللَّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیم [بقره/261] کسانى که اموال خود را در راه خدا انفاق مىکنند، همانند بذرى هستند که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه، یکصد دانه باشد و خداوند آن را براى هر کس بخواهد (و شایستگى داشته باشد)، دو یا چند برابر مىکند و خدا (از نظر قدرت و رحمت،) وسیع، و (به همه چیز) داناست».
آری همه گسترش و توسعه و قدرت دین اسلام به واسطه انفاق خالصانه ثروتمندترین زن قریش است و این است معنای برکت! یکی از نشانههای اخلاص در انفاق منّت نگذاشتن است. همانطور که قرآن کریم میفرماید:«ثُمَّ لا یُتْبِعُونَ ما أَنْفَقُوا مَنًّا وَ لا أَذى [بقره/262] سپس به دنبال انفاقى که کردهاند، منت نمىگذارند و آزارى نمىرسانند».
هیچ گاه این بزرگ بانوی اسلام در قبال این بخشش بزرگ کوچکترین منّتی بر پیامبر و یا مسلمانان نگذاشت بلکه همدوش با پیامبر اکرم تمام سختیهای راه اسلام را به جان خرید و این است باطن اخلاص!
3- سبقت در ایمان
حضرت خدیجه سلام الله علیه اولین زنی بودند که به پیامبر اکرم صلوات الله علیه ایمان آوردند. این مسأله زمانی اهمّیت بیشتری مییابد که رابطه ایمان و انفاق را در نظر بگیریم زیرا یکی از موانع انفاق در راه خدا وسوسه شیطان است. خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید:«الشَّیْطَانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُم بِالْفَحْشَاءِ وَ اللَّهُ یَعِدُکُم مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَ فَضْلًا وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیم [بقره/268] شیطان، شما را (به هنگام انفاق) وعده فقر و تهیدستى مىدهد و به فحشا (و زشتیها) امر مىکند ولى خداوند وعده «آمرزش» و «فزونى» به شما مىدهد و خداوند، قدرتش وسیع، و (به هر چیز) داناست. (به همین دلیل، به وعدههاى خود، وفا مىکند)».
بانویی مؤمن همچون خدیجه(س) که مشتاقانه دعوت به اسلام را لبیک میگوید مسلماً در هنگام انفاق، اسیر وسوسه و ترساندن شیطان از فقر نشده بلکه با اطمینان خاطر به وعدههای الهی، سخاوتمندانه و با اخلاص، دین خدا را به وسیله مالی که از راه پاک به دست آورده یاری کرده و خود را مستحق پاداشهای غیر قابل توصیف معبودش میکند.