هنگامی که برادران یوسف (ع) می خواستند او را به چاه بیفکنند، وی خندید. برادرانش تعجب کردند و گفتند: برای چه می خندی؟!

حضرت یوسف (ع) راز خنده خود را این گونه بیان کرد:

فراموش نمی کنم روزی را که به شما برادران نیرومند نظر افکندم و خوشحال شدم و با خود گفتم: کسی که این همه یار و یاور نیرومند دارد از حوادث سخت چه غمی خواهد داشت! آن روز به بازوان شما دل بستم، اما اکنون در چنگالتان گرفتارم؛ به شما پناه می برم، ولی به من پناه نمی دهید! خدا شما را بر من مسلط ساخت تا بیاموزم که به غیر او (حتی برادرانم) تکیه نکنم.

تفسیر نمونه ج9ص342

ابو علی سینا هنوز به سن بیست سال نرسیده بود که علوم زمان خود را فرا گرفت و در علوم الهی و طبیعی و ریاضی و دینیِ زمان خود، سرآمد عصر شد. روزی به مجلس درس ابو علی بن مسکویه، دانشمند معروف آن زمان، حاضر شد. با کمال غرور، گردویی را جلو ابن مسکویه افکند و گفت: مساحت سطح این را تعیین کن؟

ابن مسکویه جزوه هایی از یک کتاب را که در علم اخلاق و تربیت نوشته بود (کتاب طهارة الاعراق) جلو ابن سینا گرفت و گفت: تو نخست اخلاق خود را اصلاح کن تا من مساحت سطح گردو را تعیین کنم! تو به اصلاح اخلاق خود محتاج تری از من به تعیین مساحت سطح این گردو.

ابو علی از این گفتار شرمسار شد و این جمله راهنمای اخلاقی او در همه عمر قرار گرفت.

داستان راستان

- «بسم اللّه» نشانه رنگ الهی و بیان گر جهت گیری توحیدی است.

- «بسم اللّه» رمز توحید است و ذکر نام دیگران به جای آن، رمز کفر، و قرین کردن نام خدا با نام دیگران، نشانه شرک.

- «بسم اللّه» رمز بقا و دوام است، زیرا هر چه رنگ خدایی نداشته باشد، فانی است.

- «بسم اللّه» رمز عشق به خدا و توکل به اوست.

- «بسم اللّه» رمز خروج از تکبر و اظهار عجز به درگاه الهی است.

- «بسم اللّه» گام اول در مسیر بندگی و عبودیت است.

- «بسم اللّه» مایه فرار شیطان است.

- «بسم اللّه» عامل قداست یافتن کارها و بیمه کردن آنهاست.

- «بسم اللّه» ذکر خداست؛ یعنی خدایا من تو را فراموش نکرده ام.

- «بسم اللّه» بیان گر انگیزه ماست؛ یعنی خدایا هدفم تو هستی، نه مردم و طاغوت ها و جلوه ها و هوس ها.

- امام رضا (ع) فرمود: «بسم اللّه» به اسم اعظم الهی، از سیاهی چشم به سفیدی آن نزدیک تر است.

- «بسم اللّه الرحمن الرحیم» در آغاز سوره، رمز آن است و نشان می دهد مطالب سوره، از مبدأ حق و مظهر رحمت نازل شده است.

تفسیر سوره یس( حجت الاسلام قرائتی)