از نظر اسلام، تواضع در همه جا و در برابر هر کسی، تأیید شده نیست و در مواردی به شدت از آن نهی شده است؛ از جمله:

1- تواضع در برابر متکبران:در منابع دینی، انسان ها از فروتنی در برابر فردی که خود را بزرگ می پندارد و به دیگران به دیده حقارت می نگرد، منع شده اند، زیرا از یک سو موجب پستی و ذلت مسلمان است و از سوی دیگر متکبر را بر ادامه عمل ناپسندش تشویق می نماید و گمان می کند واقعاً لایق احترام دیگران است. از این رو پیامبر اسلام (ص) می فرماید: «هر گاه با افراد متواضع رو به رو شدید متواضع باشید، ولی اگر با متکبران مواجه شدید با آنان تکبر ورزید، زیرا این روش، برای آنان خواری و حقارت می آورد.»

2 - تواضع در برابر ثروت مندان: تواضع آن گاه ارزش مند است که با انگیزه الهی و پاک صورت گیرد، اما اگر انگیزه های مادی از قبیل: مقام، ثروت و قدرت اجتماعی موجب این فروتنی گردد، به یک عمل ضد ارزشی مبدّل خواهد شد. امام علی (ع) می فرماید: «من اتی غنیاً فتواضع له لغناه ذهب ثلثا دینه؛ کسی که بر ثروت مندی وارد شود و برای دارایی اش در برابر وی تواضع کند، خداوند دوسوم دینش را می برد.»

وسائل الشیعه ج 11ص413

دوباره نگاهی به حیاط کردیم، سایه از دیوار بالا می آمد. گفتم: حتماً خودشه. چند روز بود که شوهرم نمی توانست مدرسه را نظافت کند، کمرش درد می کرد. مدیر چند بار جلوی دانش آموزان شوهرم را تحقیر کرده بود. تهدید کرده بود که اخراجمان می کند و اثاثیه مان را بیرون می ریزد. فکر کردیم شب را بیدار بمانیم و ببینیم کار کیست؟

نزدیک صبح بود که سایه از دیوار بالا آمده بود و حیاط را جارو می زد. با شوهرم رفتیم توی حیاط. دانش آموز کوچک اندامی بود که چهره اش آشنا به نظر می رسید. وقتی ما را دید سرش را زیر انداخت و سلام کرد. گفتیم: اسمت چیه؟ جواب داد: عباس بابایی. گفتم: پدر و مادرت ناراحت می شوند اگر بفهمند که به جای درس خواندن، مدرسه را جارو می کنی. گفت: من که به شما کمک می کنم، خدا هم در خواندن درس هایم به من کمک خواهد کرد.

مکاتبه اندیشه

در قرآن هم به مژده دادن و هم به ترساندن توصيه شده است اما تنذير و ترساندن از عذاب دردناك الهي بيشتر مورد تأكيد قرار گرفته است.

در قرآن كلمة مبشر در حالت مفرد و جمع 10 مرتبه ولي كلمة منذِر 15 مرتبه آمده است. همچنين كلمه بشيراً 4 بار ولي كلمة نذيراً 12 بار در قرآن تكرار شده است كه به وضوح نشان مي دهد از نظر قرآن ترساندن مردم از نتيجه گناهان، عدم انجام توبه نصوح(توبه اي كه فرد بعد از آن ديگر مرتكب گناهان كبيره نشود) تا رسيدن مرگ و پاسخ دادن به خداوند در قيامت در برابر اعمال، مؤثرتر از وعدة رحمت خداوند و بخشيده شدن گناهان است.

در حقيقت اين مطلب از راه تجربه نيز ثابت شده است كه انسان اگر همواره خود را به خاطر گناهانش محكوم به عذاب الهي بداند و به بخشيده شدن خود شك داشته باشد ولي در عين حال چشم اميدي به رحمت خداوند داشته باشد كمتر به سراغ گناهان رفته و بيشتر از آن ها دوري مي گزيند.